Kiểm tra doping, phần không thể thiếu trong thể thao hiện đại, là quy trình kiểm soát nghiêm ngặt để phát hiện việc sử dụng các chất cấm. Cùng Momlive tìm hiểu thêm về loại kiểm tra này và lí do vì sao doping bị cấm trong thể thao nhé!

Doping là gì?

Doping là việc sử dụng các chất cấm hoặc phương pháp cấm bởi các tổ chức quản lý thể thao với mục đích cải thiện hiệu suất thi đấu một cách không công bằng. Các chất doping có thể bao gồm steroid, hormone tăng trưởng, và các loại thuốc kích thích.

Doping thường được các vận động viên sử dụng nhằm cải thiện hiệu năng thi đấu thông qua các tác dụng sau:

• Tăng cường sức mạnh, sức chịu đựng: Nhiều chất doping như steroid giúp tăng cường cơ bắp, giúp các vận động viên nâng cao sức mạnh và sức chịu đựng.
• Phục hồi nhanh chóng: Một số chất doping có khả năng giúp tăng tốc độ phục hồi sau những buổi tập luyện hay thi đấu mệt mỏi.
• Tăng khả năng tập trung: Các chất kích thích như caffeine hay amphetamine có thể giúp tăng cường khả năng tập trung, giảm cảm giác mệt mỏi.
• Tăng cung cấp oxy: EPO, một loại hormone được sử dụng như một biện pháp doping, giúp tăng cung cấp oxy cho cơ bắp, tăng sức chịu đựng.

Chính vì những tác dụng này mà nhiều VDV dù bị cấm nhưng vẫn cố tình sử dụng.

Kiểm tra doping là gì?

Kiểm tra doping là quá trình kiểm nghiệm chất cấm trong cơ thể vận động viên để đảm bảo tính công bằng và sức khỏe trong thể thao. Quy trình này bao gồm thu thập mẫu vật (máu, nước tiểu) và phân tích tại các phòng thí nghiệm chuyên biệt. Kết quả xác định vận động viên vi phạm có bị cấm thi đấu hay không.

Việc kiểm tra này được tiến hành bởi các tổ chức chống doping có thẩm quyền, trong đó có thể kể đến:

Cơ quan Chống Doping Thế giới (WADA – World Anti-Doping Agency): Là tổ chức quốc tế phụ trách thúc đẩy, điều phối và giám sát công tác chống doping trong thể thao toàn cầu.

• Cơ quan chống doping quốc gia: Mỗi quốc gia có thể có một cơ quan riêng biệt thực hiện nhiệm vụ kiểm tra và xử lý các vấn đề liên quan đến doping trong phạm vi nước mình.
• Các tổ chức thể thao quốc tế và quốc gia: Các tổ chức như Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) hoặc các liên đoàn thể thao riêng biệt cũng có thể tiến hành kiểm tra doping để đảm bảo tính công bằng trong các cuộc thi đấu do họ tổ chức.

Các loại thuốc doping phổ biến

Các loại thuốc doping phổ biến hiện nay bao gồm:

• Steroid Anabolic-Androgenic: Chúng giúp tăng trưởng cơ bắp và cải thiện sức mạnh.
• Erythropoietin (EPO): Kích thích sản xuất hồng cầu, từ đó tăng khả năng vận chuyển oxy.
• Hormone Tăng Trưởng (GH): Giúp tăng cơ và giảm mỡ, cũng như hỗ trợ phục hồi chấn thương.
• Beta-2 agonists: Dùng cho việc mở rộng đường hô hấp nhưng cũng có thể có hiệu ứng tăng cơ.
• Chất Kích Thích: Như amphetamines, cocaine, và caffeine, giúp tăng sức chịu đựng và giảm sự mệt mỏi.
• Diuretics và Các Chất Che Giấu Khác: Dùng để làm giảm trọng lượng hoặc che giấu sự hiện diện của các chất doping khác.
• Modulator Chọn Lọc Thụ Thể Androgen (SARMs): Gắn vào thụ thể androgen và có tác dụng tương tự như steroid anabolic nhưng với ít tác dụng phụ hơn.

Mặc dù những loại thuốc này có thể mang lại lợi ích về hiệu suất thể chất, việc sử dụng chúng trong thi đấu thể thao là bất hợp pháp và không đạo đức. Việc sử dụng doping cũng gây ra nhiều tác dụng phụ và nguy hiểm cho sức khỏe của vận động viên.

Tại sao cấm doping trong thể thao?

Việc sử dụng doping hoàn toàn bị cấm trong thể thao. Lý do có thể kể đến một trong số những điều sau:

Đảm bảo công bằng

Việc cấm sử dụng doping trong thể thao là để đảm bảo môi trường cạnh tranh công bằng cho tất cả các vận động viên. Doping có thể cung cấp lợi thế không công bằng bằng cách tăng cường sức mạnh, sức bền, tốc độ phục hồi hoặc sự tập trung một cách nhân tạo.

Khi một vận động viên sử dụng doping, họ có được ưu thế không dựa trên khả năng hoặc công sức luyện tập của bản thân. Điều này dẫn đến sự không công bằng giữa các vận động viên.

Bảo vệ sức khỏe vận động viên

Bên cạnh đó, việc cấm doping cũng nhằm bảo vệ sức khỏe của các vận động viên. Sử dụng chất cấm thường đi kèm với những rủi ro và tác dụng phụ nghiêm trọng đối với sức khỏe, có thể dẫn đến các vấn đề tim mạch, gan, tâm lý, và thậm chí tử vong.

Các chất doping thường có tác dụng mạnh và có thể gây ra hàng loạt vấn đề sức khỏe không mong muốn, bao gồm:

• Tác dụng phụ tim mạch: Có thể dẫn đến huyết áp cao, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, và suy tim.
• Tổn thương gan: Việc sử dụng steroid anabolic có thể gây gan nhiễm mỡ, viêm gan, và ung thư gan.
• Hormonal imbalance: Doping có thể gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến sản xuất hormone tự nhiên và có thể gây vô sinh.
• Tác dụng phụ về tâm lý: Gây ra thay đổi tâm trạng, trầm cảm, lo âu, và các rối loạn tâm lý khác.
• Gây nghiện: Các chất kích thích có thể tạo ra tình trạng phụ thuộc mạnh mẽ.
• Tác dụng phụ trên da và xương: Steroid có thể gây ra các vấn đề về da như mụn trứng cá nghiêm trọng và cũng có thể dẫn đến suy giảm mật độ xương.

Để kiểm tra doping, các tổ chức thể thao sử dụng nhiều phương pháp kiểm tra khác nhau:

• Kiểm tra nước tiểu: Đây là phương pháp phổ biến nhất, trong đó các mẫu nước tiểu của vận động viên được thu thập và phân tích để kiểm tra sự hiện diện của các chất cấm.
• Kiểm tra máu: Mẫu máu cung cấp thông tin về số lượng hồng cầu, hormone, và một số chất không thể phát hiện qua nước tiểu.
• Kiểm tra tóc: Dù ít phổ biến hơn, việc kiểm tra tóc có thể tiết lộ thông tin về việc sử dụng chất cấm trong khoảng thời gian dài.
• Passport sinh học của vận động viên (ABP): Là một hệ thống theo dõi theo thời gian, ghi lại các biến đổi sinh học có thể được gây ra bởi việc sử dụng doping.

Các phương pháp này giúp phát hiện việc sử dụng đa dạng các chất cấm như steroid anabolic, EPO, và các chất kích thích khác.

Kết luận

Qua bài viết, bạn đã có thể nắm được kiểm tra doping là gì. Kiểm tra doping đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sự công bằng trong thể thao và bảo vệ sức khỏe của các vận động viên. Những biện pháp này không chỉ giúp loại bỏ gian lận khỏi môi trường cạnh tranh mà còn gửi đi thông điệp mạnh mẽ về một thể thao sạch, nơi kỹ năng và nỗ lực đích thực được đánh giá cao.